در این مقاله به بررسی مفهوم و نحوه کار بلاک چین به زبان ساده خواهیم پرداخت. این فناوری یک سیستم ثبت اطلاعات به صورت زنجیره‌ای است که با کمک تکنولوژی‌های غیرمتمرکز (Decentralized) و رمزنگاری، تاریخچه تراکنش‌ها و دیگر داده‌ها را به طور امن و غیرقابل تغییر ذخیره می‌کند. بلاک چین یک فناوری نوظهور با پتانسیل‌های بسیار زیاد است که می‌تواند در بسیاری از زمینه‌ها انقلابی ایجاد کند و به طور قابل توجهی نحوه زندگی و کار ما را تغییر دهد. با توجه به ورود بسیاری از افراد به بازار ارز دیجیتال یا رمزارز، مطالعه این مقاله می‌تواند برای شما مفید باشد.

بلاک چین چیست؟

فناوری بلاکچین در سال 2008 توسط ساتوشی ناکاموتو معرفی شد. اولین کاربرد ارزدیجیتال، بیتکوین بود. بلاکچین از ازنجیره ای از بلوک های پشت سرهم برای ذخیره سازی اطلاعات استفاده می کند. یک نسخه از اطلاعات زنجیره blockchain در بین تمام افراد حاظر در شبکه توزیع می شود. این کار دستکاری و تغییر در اطلاعات را غیر ممکن می کند.

تراکنش های بلاکچین شفاف و قابل مشاهده برای همه هستند. بلاکچین توسط شبکه ای از رایانه ها که در نقاط مختلف جهان پخش شده اند اداره می شود. هیچ شخص یا فرد خاصی به اطلاعات بلاکچین دسترسی ندارد.

از جمله کاربردهای blockchain می توان به ارزهای دیجیتال تأمین زنجیره، رای دهی، مدیریت هویت، قراردادهای هوشمند، خدمات مالی، مراقبت های بهداشتی، زنجیره انرژی، امور حقوقی و اینترنت اشیا اشاره کرد.

فرض کنید یک دفترچه بزرگ وجود دارد که یک سری اطلاعات در یک کلاس درس را ثبت می‌کند. به جای اینکه این دفترچه فقط توسط معلم نگهداری شود، هر دانش‌آموز یک نسخه از آن را دارد. هر بار که تراکنش جدیدی انجام می‌شود، به تمام نسخه‌های دفترچه اضافه می‌شود. به این ترتیب، هیچ کس نمی‌تواند به تنهایی دفترچه را تغییر دهد یا در آن تقلبی ایجاد کند. اگر شخصی بخواهد تقلب کند باید دفترچه معلوم و نصف دانش آموزان را دستکاری کند.

تاریخچه بلاک چین

استوارت هابر و دبلیو اسکات استورنتا اولین سیستم بلاک چینی را برای ثبت اسناد دیجیتالی ارائه کردند. این سیستم، گامی مهم در جهت توسعه blockchain به عنوان یک فناوری امن و قابل اعتماد برای ثبت اطلاعات بود.

در سال 1998 آدام بک سیستم “Hashcash” را برای جلوگیری از هرزنامه ها و حملات سایبری ارائه کرد. Hashcash از زنجیره ای از بلوک های رمزنگاری شده برای تأیید صحت تراکنش ها استفاده می کرد.

در سال 2008 ساتوشی ناکاموتو، که هویت واقعی وی ناشناخته است، مقاله ای را منتشر کرد که در آن رمزارز بیت کوین، اولین رمزارز مبتنی بر بلاک چین را معرفی کرد. بیتکوین اولین ارز در بازار ارز دیجیتال بود.

در سال 2009 رمز ارز بیت کوین راه اندازی شد و از blockchain برای ثبت و ضبط تراکنش ها به صورت امن، غیر قابل تغییر و بدون نیاز به واسطه استفاده کرد.

پس از ظهور بیت کوین، بلاک چین به سرعت مورد توجه مردم قرار گرفت و برای طیف وسیعی از کاربردها، از جمله ارزهای دیجیتال، زنجیره تامین، رای گیری و غیره مورد استفاده قرار گرفت.

در سال 2013 blockchain اتریوم، اولین پلتفرم blockchain برای قراردادهای هوشمند، راه اندازی شد.

در سال 2017 ظهور ICO ها (عرضه اولیه) و افزایش سرمایه گذاری در بلاک چین رخ داد.

در سال2020 راه اندازی بلاک چین چین (BSN) توسط دولت چین صورت گرفت.

ویژگی های اصلی بلاک چین

برخی از ویژگی های blockchain را در ادامه بررسی خواهیم کرد.

غیرمتمرکز

بلاک چین توسط هیچ شخص یا گروهی اداره نمی‌شود. همه افراد در شبکه blockchain نقش دارند. این ویژگی باعث افزایش امنیت و شفافیت بلاک چین می‌شود.

ثبات

اطلاعات ثبت شده در blockchain غیرقابل تغییر و دائمی هستند. این ویژگی باعث افزایش اعتماد و اطمینان به بلاک چین می‌شود. مانند عدم دستکاری و هک که در بازار ارز دیجیتال مشاهده می کنیم.

شفافیت

تمام اطلاعات و تراکنش‌ها در blockchain برای همه افراد قابل مشاهده است. این ویژگی باعث افزایش شفافیت و پاسخگویی می‌شود.

امنیت

بلاک چین از رمزنگاری قوی برای محافظت از اطلاعات استفاده می‌کند.این ویژگی باعث افزایش امنیت blockchain در برابر هک و دستکاری می‌شود.

کارایی

blockchain می‌تواند برای انجام تراکنش‌ها به صورت سریع و ارزان استفاده شود.

این ویژگی باعث افزایش کارایی و راندمان بلاک چین می‌شود. مانند سرعت بالا و کارمزد پایین که در بازار ارز دیجیتال می بینیم.

مقیاس‌پذیری

بلاک چین می‌تواند برای پشتیبانی از تعداد زیادی از کاربران و تراکنش‌ها مقیاس‌بندی شود. این ویژگی باعث افزایش قابلیت استفاده این فناوری برای طیف وسیعی از کاربردها می‌شود.

انعطاف‌پذیری

بلاک چین می‌تواند برای طیف وسیعی از کاربردها، از جمله ارزهای دیجیتال، زنجیره تامین، رای‌گیری و غیره استفاده شود. این ویژگی باعث افزایش انعطاف‌پذیری و کاربردی بودن blockchain می‌شود.

عدم نیاز به واسطه

بلاک چین امکان انجام تراکنش‌ها را بدون نیاز به واسطه‌های شخص ثالث مانند بانک‌ها فراهم می‌کند. این ویژگی باعث کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت تراکنش‌ها می‌شود.

سرعت

تراکنش‌ها در بلاک چین می‌توانند به صورت سریع و بدون نیاز به تأیید توسط واسطه‌ها انجام شوند. این ویژگی باعث افزایش سرعت و راندمان blockchain و بازار ارزدیجیتال می‌شود.

جهانی بودن

بلاک چین یک فناوری جهانی است که می‌تواند در هر نقطه از جهان استفاده شود.

این ویژگی باعث افزایش دسترسی و کاربردی بودن blockchain می‌شود.

بیشتر بخوانید: هولد کردن در ارز دیجیتال چیست؟

انواع شبکه های بلاک چین

انتخاب نوع مناسب بلاک چین به نیازهای شما بستگی دارد.

بلاک چین عمومی

این بلاکچین دسترسی عمومی و مدیریت غیرمتمرکز دارد. blockchain های عمومی امن تر و شفاف تر هستند، اما سرعت و مقیاس پذیری آنها پایین تر است. مانند رمزارز بیتکوین، اتریوم و لایتکوین.

بلاک چین خصوصی

دسترسی در این نوع بلاکچین به صورت خصوصی و متمرکز انجام می شود. blockchain های خصوصی سریع تر و مقیاس پذیرتر هستند، اما امنیت و شفافیت آنها پایین تر است.

بلاک چین کنسرسیومی

این بلاکچین محدود به گروهی خاص است و توسط افراد یا سازمان ها مدیریت می شود.

blockchain های کنسرسیومی تعادلی بین امنیت، شفافیت، سرعت و مقیاس پذیری ارائه می دهند. مانند ریپل.

بلاک چین هیبریدی

این بلاکچین ترکیبی از بلاک چین های عمومی و خصوصی است.

blockchain های هیبریدی انعطاف پذیرتر هستند و می توان از آنها برای طیف وسیعی از کاربردها استفاده کرد.

تفاوت بلاک چین با بیت کوین

بلاکچین یک فناوری نوآورانه برای ذخیره اطلاعات به صورت زنجیره ای است. در بلاکچین ثبت اطلاعات به طور امن و شفاف می باشد. بلاکچین در ارز دیجیتال، تأمین زنجیره، رای دهی و غیره استفاده می شود.

اولین و شناخته شده ترین ارز دیجیتال بود که از فناوری بلاکچین استفاده می کرد.  رمزارز بیتکوین یک سیستم پرداخت همتا به همتا بدون نیاز به واسطه بود. برخی از معامله گران از بیتکوین برای سرمایه گذاری استفاده می کنند.

شباهت‌ های بلاک چین با بیت کوین

هم بلاکچین  و هم رمزارز بیتکوین، هر 2 هر دو از روش رمزنگاری قوی برای تأمین امنیت اطلاعات استفاده می کنند. این امر باعث می شود که اطلاعات در برابر هک و دستکاری محافظت شوند.

رمزارز بیتکوین و بلاکچین هر دو از الگوریتم های اجماع برای تأیید تراکنش ها استفاده می کنند.

این الگوریتم ها تضمین می کنند که همه افراد در شبکه در مورد وضعیت بلاک چین به توافق برسند.

همچنین هر دو شفاف و غیر قابل تغییر هستند. این امر به معنای آن است که همه افراد می توانند تمام تراکنش ها را مشاهده کنند و هیچ کس نمی تواند اطلاعات ثبت شده در بلاک چین را تغییر دهد.

کاربردهای بلاک چین به غیر از بیت کوین

شاید  فکر کنید که از بلاکچین فقط برای ارزهای دیجیتال و رمزارز بیتکوین استفاده می شود. اما بلاکچین کاربردهای دیگری نیز دارد. از جمله بلاکچین برای ایجاد سیستم رای دهی امن و شفاف برای افزایش مشارکت مردم و جلوگیری از تقلب.

همچنین از بلاکچین در ایجاد قراردادهایی که به طور خودکار اجرا می شوند، کاربرد دارد. این مورد کارایی و دقت را افزایش و نیاز به واسطه ها را کاهش می دهد.

 

بلاک چین چگونه کار می کند؟

بلاک چین یک سیستم ثبت اطلاعات به صورت زنجیره ای است که از طریق مکانیزم های مختلفی کار می کند.

بلاک ها واحد اصلی ذخیره سازی اطلاعات در بلاک چین است. هر بلاک شامل مجموعه ای از تراکنش ها، هش بلاک قبلی و اطلاعات دیگر است.

تراکنش شامل اطلاعات مروبط به تبادل مالی یا غیر مالی است.

هش کد منحصر به فردی که از اطلاعات بلاک به دست می آید. تغییر در اطلاعات یک بلاک، هش آن و تمام بلاک های بعدی را تغییر می دهد.

زنجیره یا چین  مجموعه ای از بلاک های متصل به هم می باشد. هر بلاک به بلاک قبلی و بعدی خود مرتبط است. این اتصال زنجیره ای، امنیت و صحت اطلاعات را تضمین می کند. استفاده از تکنیک های رمزنگاری امنیت اطلاعات در بلاک چین را فراهم می کند.

طرز کار blockchain به این صورت است که هر بار با انجام یک تراکنش مالی، آن تراکنش در بلوک فعلی ذخیره می شود. پس از پر شدن بلوک، به زنجیره بلوک اضافه می شود و بلوک جدیدی برای ذخیره تراکنش های بعدی ایجاد می شود. هش هر بلوک بر اساس محتوای آن و هش بلوک قبلی محاسبه می شود و هرگونه تغییر در محتوای یک بلوک، هش آن بلوک و تمام بلوک های بعدی را تغییر می دهد.

ظرفیت هر بلوک به عوامل مختلفی بستگی دارد، اما به طور کلی هر بلوک می تواند تعداد مشخصی از تراکنش ها را در خود ذخیره کند. زنجیره بلوک مجموعه ای از بلوک های متصل به هم است که به این ترتیب زنجیره ای از اطلاعات ایجاد می کند.

همچنین در معاملات همتا به همتا، هیچ واسطه ای مانند بانک یا دولت در blockchain وجود ندارد و تراکنش ها به طور مستقیم بین کاربران انجام می شوند.

بررسی امنیت بلاک چین

یکی از خطرات امنیتی برای شبکه بلاکچین هکرها هستند. هکرها ممکن است برای سرقت اطلاعات یا مختل کردن شبکه به بلاک چین حمله کنند. خطر بعدی، خطای انسانی است. انسان ها میتوانند از طریق خطاهای انسانی در کد نویسی یا تنظیمات می تواند امنیت blockchain را به خطر اندازد. همچنین به علت عدم وجود قوانین و مقررات، بلاکچین در معرض خطر حقوقی قرار می گیرد.

انواع حملات امنیتی

با وجود مزایای امنیتی قابل توجهی که فناوری بلاک چین ارائه می‌دهد، این فناوری بدون خطر نیست. هکرها و افراد سودجو می‌توانند برای اهداف مختلفی مانند سرقت اطلاعات، اخاذی، یا مختل کردن شبکه، به بلاک چین حمله کنند.

یکی از انواع حمله ها، حمله 51% است.  در این نوع حمله، هکر با در اختیار گرفتن بیش از نیمی از قدرت پردازش شبکه، می‌تواند کنترل آن را به دست گرفته و تراکنش‌ها را دستکاری کند. نوع حمله بعدی DDos است.

در حملات DDos با ارسال حجم عظیمی از ترافیک جعلی به شبکه، آن را از دسترس کاربران خارج می کند. همچنین  وجود نقص در کد یا تنظیمات blockchain می‌تواند راه را برای سوء استفاده هکرها و از دست رفتن اطلاعات یا تقلب در تراکنش‌ها باز کند.

اقداماتی برای افزایش امنیت بلاک چین

با وجود آنکه بلاک چین به طور ذاتی از امنیت بالایی برخوردار است، برای حفظ و ارتقای این امنیت، انجام اقداماتی ضروری است در ادامه به مواردی اشاره می کنیم که به افزایش امنیت بلاکچین کمک می کند.

رمزنگاری قوی

استفاده از الگوریتم‌های رمزنگاری قوی برای محافظت از داده‌ها و تراکنش‌ها در برابر دسترسی غیرمجاز، امری ضروری است.

پیاده‌سازی پروتکل‌های امنیتی

بکارگیری پروتکل‌های امنیتی مانند HTTPS و TLS برای برقراری ارتباط امن بین گره‌های شبکه بلاک چین و کاربران، از اهمیت بالایی برخوردار است.

به‌روزرسانی دائمی نرم‌افزار

با توجه به سرعت بالای پیشرفت تکنولوژی بلاک چین، به‌روزرسانی دائمی نرم‌افزار و سیستم‌های مرتبط با آن، برای رفع آسیب‌پذیری‌های احتمالی و ارتقای امنیت، ضروری است.

آموزش کاربران

آموزش کاربران در خصوص خطرات امنیتی مرتبط با blockchain و نحوه استفاده امن از آن، می‌تواند در ارتقای امنیت کلی شبکه بلاک چین نقش بسزایی داشته باشد.

تعیین قوانین و مقررات

تعیین قوانین و مقررات مناسب برای blockchain ، می‌تواند به ایجاد نظم و انضباط در این حوزه و ارتقای امنیت آن کمک کند.

استفاده از روش‌های اجماع امن

استفاده روش هایی مانند اثبات کار (PoW) یا اثبات سهام (PoS) برای تأیید تراکنش‌ها و حفظ امنیت شبکه، از اهمیت بالایی برخوردار است.

دیگر موارد

ذخیره‌سازی امن کلیدهای خصوصی کاربران، که برای دسترسی به دارایی‌های دیجیتال آنها در بلاک چین استفاده می‌شود، از اهمیت حیاتی برخوردار است.انجام تست امنیتی دوره‌ای توسط متخصصان امنیت سایبری، می‌تواند به شناسایی و رفع آسیب‌پذیری‌های احتمالی در شبکه blockchain کمک کند.

استفاده از ابزارهای امنیتی مانند فایروال و سیستم‌های تشخیص نفوذ، می‌تواند به ارتقای امنیت شبکه blockchain در برابر حملات سایبری کمک کند. ایجاد و حفظ فرهنگ امنیت در بین کاربران و توسعه‌دهندگان بلاک چین، می‌تواند به ارتقای امنیت کلی این فناوری نوظهور کمک کند.

بیشتر بخوانید: آشنایی با فاست ارز دیجیتال

کاربردهای بلاک چین و دلایل اهمیت آن

بلاک چین یک سیستم ثبت اطلاعات به صورت زنجیره‌ای است که دارای کاربردهای متنوع و متعددی در دنیای امروز می‌باشد. در ادامه به برخی از این کاربردها مخصوصا در بازار ارزدجیتال و رمزارز ها اشاره می‌کنیم.

بازار ارز دیجیتال

بیت کوین، اتریوم و بسیاری از ارزهای دیجیتال موجود در بازار بر پایه blockchain کار می‌کنند. بلاک چین بستر امن و شفافی را برای تبادلات مالی بدون نیاز به واسطه فراهم می‌کند.

تامین زنجیره

blockchain می‌تواند برای ردیابی و مدیریت زنجیره تأمین کالاها استفاده شود. این امر شفافیت و کارآمدی زنجیره تأمین را افزایش می‌دهد و از تقلب و جعل جلوگیری می‌کند.

رای دهی

این فناوری می‌تواند برای ایجاد یک سیستم رای دهی امن و شفاف استفاده شود. این امر امکان تقلب در انتخابات را به حداقل می‌رساند و اعتماد به نتایج انتخابات را افزایش می‌دهد.

مدیریت هویت

بلاک چین می‌تواند برای ایجاد یک سیستم امن و قابل اعتماد برای مدیریت هویت افراد استفاده شود.

قراردادهای هوشمند

قراردادهای هوشمند، قراردادهایی هستند که به طور خودکار بر روی blockchain اجرا می‌شوند. این امر نیاز به واسطه و مراجع قانونی برای اجرای قراردادها را از بین می‌برد.

خدمات مالی

بلاک چین می‌تواند برای ارائه خدمات مالی مانند پرداخت، وام و سپرده گذاری به طور امن و کارآمد استفاده شود. از همین رو بلاک چین در بازار ارز دیجیتال بسیار کاربرد دارد.

 

دلایل اهمیت بلاک چین

بلاک چین به دلیل کارآمدی، امنیت، شفافیت و غیرقابل تغییر بودن، از اهمیت زیادی برخوردار است. این فناوری نوظهور می‌تواند تراکنش‌ها را سریع‌تر و ارزان‌تر انجام دهد، اطلاعات را امن‌تر ذخیره کند و اعتماد و اطمینان را در بین کاربران افزایش دهد.

کاربردهای blockchain بسیار متنوع است و شامل  بازار ارزدیجیتال، رمزارز، تأمین زنجیره، رای دهی، مدیریت هویت، قراردادهای هوشمند، خدمات مالی، مراقبت های بهداشتی، زنجیره انرژی، امور حقوقی و اینترنت اشیا می‌شود.

بلاک چین به عنوان یک ابزار قدرتمند، پتانسیل دگرگونی بسیاری از جنبه‌های زندگی ما را در آینده دارد.

نتیجه گیری

بلاک چین، به عنوان یک فناوری نوین و پیشرفته، در حال دگرگونی بسیاری از جنبه‌های زندگی در سراسر جهان است. با وجود اینکه هنوز در ابتدای مسیر خود قرار داریم، انتظار می‌رود که شاهد رشد و توسعه روزافزون این فناوری و به تبع آن، بازار ارز دیجیتال و تاثیرگذاری هر چه بیشتر آن بر زندگی انسان‌ها در سال‌های آینده باشیم.