تصور کنید در دنیایی زندگی می‌ کنید که اعتماد، مثل یک گنج کمیاب شده. هر جا می‌ روید، واسطه‌ ها و دلال‌ ها حضور دارند و برای هر کاری باید کلی کاغذ بازی کنید و به افراد مختلف اعتماد کنید. اما چه م ی‌شود اگر راهی وجود داشت که بدون نیاز به واسطه‌ ها و با اعتماد کامل، بتوانید هر چیزی را مبادله کنید؟ بلاک چین، همان راهی است که می‌ تواند این رویا را به واقعیت تبدیل کند!

اگر شما هم جزو افرادی هستید که به دنبال دنیایی با شفافیت و امنیت بیشتر هستید، اگر می‌ خواهید بدانید چطور می‌ توان بدون نیاز به بانک‌ ها و واسطه‌ ها، تراکنش‌ های مالی انجام داد، یا اگر کنجکاوید که پشت پرده ارزهای دیجیتالی مثل بیت کوین چه می‌ گذرد، خواندن ادامه این مقاله برایتان ضروری است. در این مقاله، با زبانی ساده و قابل فهم، به شما می‌ گوییم که بلاک چین چیست، چطور کار می‌ کند و چه کاربردهایی دارد. بعد از خواندن این مقاله، شما با مفاهیم پایه‌ای بلاک چین آشنا می‌ شوید، می‌ فهمید که چرا این فناوری انقدر مهم است و چه پتانسیل عظیمی برای تغییر دنیای ما دارد. پس اگر آماده‌ اید که ب دنیای هیجان‌ انگیز Block Chain قدم بگذارید، با ما همراه باشید.

بلاک چین چیست؟

بلاک چین مثل یک دفترچه بزرگ دیجیتالی است که اطلاعات مختلفی را در خودش نگه می‌ دارد. این دفترچه از چندین صفحه تشکیل شده که به هر صفحه یک “بلاک” می گوییم. این بلاک ها مثل حلقه های زنجیر به هم وصل هستند و به همین خاطر به آن “بلاک چین” یا “زنجیره بلاک” می گوییم. هر بلاک اطلاعاتی مثل تاریخ، زمان و مبلغ خرید شما را در خودش ذخیره می کند. اما نگران نباشید، اسم شما در این دفترچه نوشته نمی شود! به جای اسم شما، یک کد مخصوص برای خرید شما در نظر گرفته می شود. این کد مثل اثر انگشت شماست و هیچ کس دیگری آن را ندارد.

هر بلاک یک کد منحصر به فرد هم دارد که به آن “هش” می گوییم. این کد مثل شماره سریال هر بلاک است و کمک می کند تا بفهمیم چه اتفاقاتی در دفترچه Block Chain افتاده است.فرض کنید شما از یک فروشگاه اینترنتی خرید می کنید. هر خرید شما در یک بلاک ثبت می شود. حتی اگر چند بار از آن فروشگاه خرید کنید، هر خرید شما در یک بلاک جداگانه قرار می گیرد. این به خاطر همان کدهای منحصر به فردی است که هر بلاک دارد. البته در دنیای واقعی، هر بلاک می تواند اطلاعات خیلی زیادی را در خودش جا بدهد. مثلا اطلاعات هزاران خرید مختلف می تواند در یک بلاک ذخیره شود.

تاریخچه بلاکچین

بلاک چین، این فناوری جذاب و پر رمز و راز، از سال ۱۹۹۱ قدم به دنیای ما گذاشته و تا امروز کلی تغییر کرده است. در ادامه با هم نگاهی به مهم‌ ترین سال‌ های این سفر هیجان‌ انگیز می‌ اندازیم.

دهه ۹۰، شروع ماجرا

در سال ۱۹۹۱، دو دانشمند به نام‌های استوارت هابر و دبلیو اسکات استورنتا، اولین جرقه‌های Block Chain را زدند.

سال ۲۰۰۰، ایده‌ های جدید

استفان کنت، با ایده‌ های خلاقانه‌ اش در مورد زنجیره‌ های امن، به این فناوری جان تازه‌ ای بخشید.

سال ۲۰۰۴، پول دیجیتال از راه میرسد

هال فینی، دانشمند علوم کامپیوتر، سیستمی برای پول نقد دیجیتال به نام “اثبات کار قابل استفاده مجدد” را معرفی کرد.

سال ۲۰۰۸، تولد بیت کوین

ساتوشی ناکاموتو، که هنوز هم هویتش ناشناخته است، با معرفی بیت کوین و فناوری بلاک چین توزیع‌شده، دنیای ما را دگرگون کرد.

سال ۲۰۰۹، بلاک چین به واقعیت می‌پیوندد

ساتوشی ناکاموتو، اولین Block Chain را برای ثبت تراکنش‌های بیت کوین راه‌اندازی کرد.

سال ۲۰۱۴، بلاک چین فراتر از پول

ایده بلاک چین ۲.۰ مطرح شد که هدف آن استفاده از این فناوری در حوزه‌ های مختلف، از جمله کسب‌ و کارها و سازمان‌ های غیرمتمرکز بود.

سال ۲۰۱۵، اتریوم وارد می‌ شود

شبکه Ethereum با قابلیت ایجاد قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز، به دنیای بلاک چین رنگ و بوی تازه‌ای بخشید.

سال ۲۰۱۷، بیت کوین قانونی می‌ شود

ژاپن، بیت کوین را به عنوان یک روش پرداخت قانونی پذیرفت و شرکت Block.one سیستم عامل Block Chain ایاس را طراحی کرد.

سال ۲۰۱۸، بیت کوین ۱۰ ساله می‌ شود

بیت کوین به ۱۰ سالگی رسید و قیمت آن بین ۴۰۰۰ تا ۱۶٬۰۰۰ دلار در نوسان بود.

سال ۲۰۱۹، اتریوم محبوب‌ تر می‌شود

تعداد تراکنش‌ های روزانه شبکه Ethereum از مرز ۱ میلیون گذشت.

سال ۲۰۲۰، استیبل کوین‌ها و اتریوم ۲.۰

استیبل کوین‌ها مورد توجه قرار گرفتند و اتریوم برای آماده‌سازی نسخه جدید خود، بیکن چین را راه‌اندازی کرد.

سال ۲۰۲۲، اتریوم تغییر می‌ کند

Ethereum از روش قدیمی اثبات کار به اثبات سهام تغییر کرد و شبکه اصلی آن با بیکن چین ادغام شد.

این‌ها تنها بخش کوچکی از اتفاقات مهم دنیای بلاک چین بودند. این فناوری همچنان در حال پیشرفت است و آینده‌ ای روشن در انتظار آن است.

ماینرها در شبکه بلاک چین

ماینرها در شبکه بلاک چین نقش اساسی در ایجاد و تایید بلاک‌های جدید دارند. هر بلاک حاوی اطلاعات مهمی است و ماینرها با استفاده از کامپیوترهای قدرتمند و نرم‌افزارهای تخصصی، این بلاک‌ ها را ایجاد و به زنجیره بلاک چین اضافه می‌ کنند. فرآیند ایجاد بلاک جدید نیازمند حل مسائل پیچیده ریاضی است که به مصرف انرژی بالایی نیاز دارد. ماینرها با استفاده از دستگاه‌ های قدرتمند و پرمصرف، این مسائل را حل کرده و در ازای آن، پاداش دریافت می‌ کنند. این پاداش معمولا به شکل ارز دیجیتال است و انگیزه لازم برای ادامه فعالیت ماینرها را فراهم می‌ کند.

با اضافه شدن بلاک جدید به زنجیره، اطلاعات آن در دسترس عموم قرار می‌ گیرد. این فرآیند شفافیت و امنیت شبکه بلاک چین را تضمین می‌ کند. به این ترتیب، ماینرها نقش مهمی در حفظ امنیت و یکپارچگی شبکه بلاک چین دارند و به عنوان یکی از ارکان اصلی این فناوری شناخته می‌ شوند.

نحوه کارکرد بلاک چین

Block Chain چطور کار می‌ کند؟ بیایید با هم نگاهی به پشت صحنه این فناوری بیندازیم. وقتی شما درخواستی برای انجام یک تراکنش می‌ دهید، این درخواست ابتدا در یک صف انتظار قرار می‌ گیرد. این صف مثل یک دفترچه یادداشت است که همه درخواست‌ ها را در خودش نگه می‌ دارد.
حالا نوبت به ماینرها یا اعتبارسنج‌ ها می‌ رسد. آن‌ها مثل کارآگاه‌ هایی هستند که این درخواست‌ ها را بررسی می‌ کنند. هر درخواست را برمی‌ دارند و داخل یک بلاک می‌ گذارند. بلاک را می‌ توانید مثل یک جعبه تصور کنید که پر از درخواست‌ های مختلف است.
ماینرها برای اینکه نشان دهند کارشان را درست انجام داده‌اند، باید یک سری معماهای ریاضی را حل کنند. این معماها خیلی پیچیده هستند و حل کردنشان به قدرت پردازش زیادی نیاز دارد. وقتی ماینر معما را حل کرد، بلاک او تأیید می‌ شود و به یک زنجیره بلند از بلاک‌ های قبلی اضافه می‌ شود.
هر بلاکی که بعد از بلاک شما به این زنجیره اضافه شود، مثل یک مهر تأیید جدید روی درخواست شماست. این یعنی تراکنش شما با موفقیت انجام شده و در دفتر کل بلاک چین ثبت شده است. البته این روندی که توضیح دادیم، بیشتر در مورد بیت کوین صدق می‌ کند. ارزهای دیجیتال دیگر مثل Ethereum یا سولانا ممکن است روش‌ های متفاوتی برای انجام تراکنش‌ ها داشته باشند.
در کل، بلاک چین مثل یک دفتر کل بزرگ و تغییرناپذیر است که تمام تراکنش‌ ها را در خودش ثبت می‌ کند. این دفتر کل بین همه اعضای شبکه پخش شده و هیچ کس نمی‌ تواند آن را دستکاری کند. به همین دلیل است که بلاک چین را یک فناوری امن و قابل اعتماد می‌ دانند.

امنیت بلاک چین چگونه تأمین می‌ شود؟

بلاک چین از چندین لایه امنیتی مختلف تشکیل شده است که در کنار یکدیگر، امنیت این شبکه را تضمین می‌ کنند. این لایه‌ های امنیتی شامل الگوریتم‌ های رمزنگاری، هش، و سیستم غیرمتمرکز همتا به همتا می‌ باشند.  هر بلاک جدید حاوی اطلاعاتی است که به انتهای زنجیره بلاک چین اضافه می‌ شود. این ساختار زنجیره‌ ای باعث می‌ شود که تغییر اطلاعات بلاک‌ های قبلی بسیار دشوار و عملا غیرممکن باشد.

هر بلاک دارای یک هش منحصر به فرد است که به اطلاعات موجود در آن بلاک و هش بلاک قبلی وابسته است. تغییر در هر بخش از اطلاعات بلاک، باعث تغییر هش آن بلاک و بلاک‌ های بعدی می‌ شود. این ویژگی، امنیت و یکپارچگی اطلاعات ثبت شده در Block Chain را تضمین می‌ کند.

هر کاربر در شبکه بلاک چین دارای یک جفت کلید خصوصی و عمومی است. کلید خصوصی برای امضای تراکنش‌ ها و اثبات مالکیت دارایی‌ ها استفاده می‌ شود و باید به صورت محرمانه نگهداری شود. کلید عمومی از کلید خصوصی استخراج می‌ شود و برای دریافت دارایی‌ ها و تأیید صحت تراکنش‌ ها استفاده می‌ شود. کلید عمومی می‌ تواند در اختیار دیگران قرار بگیرد، اما به دلیل الگوریتم‌ های رمزنگاری پیشرفته، امکان استخراج کلید خصوصی از کلید عمومی وجود ندارد.

بلاک چین به دلیل ساختار زنجیره‌ ای، استفاده از هش، و سیستم کلیدهای خصوصی و عمومی، یکی از امن‌ ترین فناوری‌ های حال حاضر است. این فناوری در حوزه‌ های مختلفی مانند ارزهای دیجیتال، قراردادهای هوشمند، و مدیریت زنجیره تأمین کاربرد دارد. با این حال، کاربران باید به خاطر داشته باشند که حفظ امنیت کلید خصوصی و عبارت بازیابی کیف پول خود، از اهمیت بالایی برخوردار است.=

انواع بلاک چین

بلاک چین یک فناوری جدید است که انواع مختلفی دارد. هر نوع Block Chain کاربردهای خاص خودش را دارد.

بلاک چین عمومی

این بلاک چین مثل یک دفتر کل بزرگ است که همه می‌ توانند آن را ببینند و از آن استفاده کنند. ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین از این نوع بلاک چین استفاده می‌ کنند. چون همه می‌ توانند به اطلاعات دسترسی داشته باشند و هیچ کس نمی‌ تواند اطلاعات را تغییر دهد، امنیت این بلاک چین بالا است.

بلاک چین خصوصی

این بلاک چین مثل یک دفترچه یادداشت شخصی است که فقط صاحب آن می‌ تواند آن را ببیند و تغییر دهد. شرکت‌ ها و سازمان‌ ها از این بلاک چین برای ذخیره اطلاعات محرمانه استفاده می‌ کنند. چون فقط افراد مجاز می‌ توانند به اطلاعات دسترسی داشته باشند، امنیت این Block Chain هم بالاست.

بلاک چین ترکیبی

این بلاک چین ترکیبی از بلاک چین عمومی و خصوصی است. بعضی از اطلاعات در این Block Chain عمومی هستند و همه می‌ توانند به آن‌ ها دسترسی داشته باشند، اما بعضی از اطلاعات هم خصوصی هستند و فقط افراد مجاز می‌ توانند به آن‌ ها دسترسی داشته باشند.

بلاک چین ائتلافی

این بلاک چین توسط چند سازمان مختلف مدیریت می‌ شود. هر سازمان می‌ تواند به اطلاعات خاصی دسترسی داشته باشد، اما هیچ سازمانی نمی‌ تواند به تنهایی اطلاعات را تغییر دهد. این بلاک چین برای سازمان‌ هایی که می‌ خواهند با هم همکاری کنند، اما می‌ خواهند اطلاعات خود را هم محرمانه نگه دارند، مناسب است.

فورک در بلاکچین

فورک بلاک چین به معنای تقسیم یک شبکه بلاک چین به دو یا چند شبکه مجزا است. این پدیده زمانی رخ می‌ دهد که اعضای شبکه بر سر قوانین و پروتکل‌ های جدید به توافق نرسند. در نتیجه، شبکه به دو یا چند شاخه تقسیم می‌ شود که هر کدام قوانین و ویژگی‌ های خاص خود را دارند.

فرایند فورک زمانی آغاز می‌ شود که یک تغییر یا به‌ روزرسانی در کد بلاک چین پیشنهاد می‌ شود. اگر این تغییر مورد پذیرش همه اعضای شبکه قرار نگیرد، شبکه به دو بخش تقسیم می‌ شود، بخشی که تغییر را می‌ پذیرد و بخشی که به قوانین قبلی پایبند می‌ ماند. هر بخش به طور مستقل به فعالیت خود ادامه می‌ دهد و بلاک‌ های جدیدی را به زنجیره خود اضافه می‌ کند.

دو نوع فورک بلاک چین وجود دارد، هارد فورک و سافت فورک. هارد فورک به معنای ناسازگاری کامل بین شاخه‌ های جدید و قدیم است. در این حالت، هر شاخه به طور مستقل عمل می‌ کند و هیچ ارتباطی با شاخه‌ های دیگر ندارد. نمونه بارز هارد فورک، جدایی اتریوم و Ethereum کلاسیک است. سافت فورک به معنای به‌ روزرسانی نرم‌ افزاری است که با نسخه‌ های قبلی سازگار است. در این حالت، شاخه‌ های جدید و قدیم می‌ توانند به تعامل با یکدیگر ادامه دهند. بیت کوین چندین بار سافت فورک را تجربه کرده است.

سخن پایانی

فناوری بلاک چین با قابلیت‌ های منحصر به فرد خود، می‌ تواند دنیایی را که در آن اعتماد کمرنگ شده است، متحول کند. این فناوری نویدبخش، بستری امن و شفاف برای انجام تراکنش‌ ها و مبادلات بدون نیاز به واسطه‌ ها فراهم می‌ کند. Block Chain با حذف واسطه‌ ها، هزینه‌ ها را کاهش داده و سرعت انجام تراکنش‌ ها را افزایش می‌ دهد. همچنین، با ثبت اطلاعات در یک دفتر کل توزیع‌ شده، امنیت و شفافیت را به ارمغان می‌ آورد. اگرچه بلاک چین با چالش‌ هایی مانند مقیاس‌ پذیری و مصرف انرژی بالا مواجه است، اما پتانسیل آن برای تغییر صنایع مختلف از جمله امور مالی، زنجیره تأمین، و حتی حکومت‌ ها، انکارناپذیر است. با پیشرفت‌ های مداوم در این حوزه، می‌ توان انتظار داشت که بلاک چین به یکی از ستون‌ های اصلی اقتصاد دیجیتال در آینده تبدیل شود.